गणेश चतुर्थी के हो ? यो दिन के गर्ने, के नगर्ने ?

सोनालाल शाह

हिन्दू क्यालेन्डर अनुसार गणेश चतुर्थीको पर्व भाद्र महिनाको शुक्ल पक्षको चतुर्थी तिथिमा प्रत्येक वर्ष मनाइन्छ । धार्मिक मान्यता अनुसार भगवान गणेशको जन्म यसै तिथिमा भएको हो । यस बर्ष गणेश चतुर्थी चित्रा नक्षत्रमा मनाईनेछ ।

कुनै पनि काम शुरू गर्नु भन्दा पहिले सबै देवताहरु भन्दा अगाडि गणेश भगवानको पूजा गरिन्छ । यो मानिन्छ कि उनीहरुको पूजा गर्दा काममा बाधा आउँदैन । त्यसैले भगवान गणेशलाई विघ्नहर्ता पनि भनिन्छ । गणेश चतुर्थीको दिन भगवान श्री गणेशको विधिसंग पूजा गरी घरमा सुख, शान्ति र समृद्धि ल्याउने विश्वास गरिन्छ ।

गणेश चतुर्थी पूजा विधी

गणेश चतुर्थीको दिन बिहान नुहाउनुहोस् र बिहान ध्यान गर्नुहोस् र गणपति बाबाको लागि व्रत बस्ने वाचा लिनुहोस् । यसपछि दिउँसो रातो कपडामा गणपतिको मूर्ति वा उनको तस्वीर राख्नुहोस् । त्यसपछि गंगाजल छर्कर भगवान गणेशको आह्वान गर्नु । भगवान गणेशलाई फूल, सिन्दूर, जानू र दुर्वा (घाँस) चढाउनुहोस् । यसपछि गणपतिको मोडक लड्डू चढाउनु, जपसंग उनको पूजा गर्नु । गणेशजीको कथा पढ्नुहोस् वा सुन्नुहोस्, गणेश चालीसा पढ्नुहोस् ।

मन्त्र

सिन्दूरम शोभनम रक्तम् सौभाग्यम् सुखवर्धनम् ।
शुभम कामदम चैव सिन्दुरम प्रतिघ्याटम ।

गणेश चतुर्थीमा के के नगर्ने ?

१. गणेश चतुर्थीको दिन चन्द्रमाको दर्शन नगर्ने नत्र कलंक लाग्छ ।

२ गणेश चतुर्थीको दिन निलो वस्त्र धारण नगर्ने । सकेसम्म रातो वा पहेको वस्त्र धारण गर्ने ।

गणेश चतुर्थी मा के के गर्ने ?

१. गणेशजीलाई दुबो चढाउनु- दुबो गणपति बाबाको धेरै प्रिय छ । यसो गर्नाले गणपति प्रसन्न हुने विश्वास गरिन्छ ।

२. रातो फूल चढाउनुहोस्- पूजाको क्रममा भगवान गणेशलाई रातो फूल चढाउनुपर्छ । यदि रातो फूल सम्भव छैन भने कुनै अन्य फूल पनि प्रस्ताव गर्न सकिन्छ । ध्यान दिनुहोस् कि भगवान गणेशलाई तुलसीको पातहरु नचाउने ।

३. लडू भोग लगाउनु- भगवान गणेश मोदकको लडु चढाउनु पर्छ । भनिन्छ कि मोदकको लडू चढाएमा गणपति बप्पाको विशेष आशीर्वाद प्राप्त हुन्छ ।

४. रातो सिन्दूर- गणपति बाबा रातो सिन्दूर धेरै मन पराउँछन् । नुहाएपछि भगवान गणेशलाई रातो सिन्दूर चढाउनुपर्छ । त्यसपछि निधारमा रातो सिन्दूर तिलक लगाउनु पर्छ । भनिन्छ कि यो दैनिक गर्दा भगवान गणेशको आशीर्वाद प्राप्त हुन्छ ।

५. मन्त्र जप- भगवान गणेशको पूजाको समयमा, मन्त्र जप गरेर, गणेशजी समस्याहरुबाट बचाउँछ । पूजाको समयमा ‘सिन्दूरम शोभनम रक्तम् सौभाग्यम् सुखवर्धनम् । शुभम कामदम चैव सिन्दुरम प्रतिघ्याटम । मन्त्र ‘ओम गणपतये नमः’ जप गर्नुपर्छ ।

…
(नमस्कार ! नेपालनाम्चा तपाईंको मिडिया साथी हो । र, nepalnamcha@gmail.com मा परिचय, फोटोसहित मनका अनेक कुरा, सबै कुरा पठाउनुहोला ।)